| |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
1914-2005 – 91 rocznica odrodzenia kawalerii polskiej
i wymarszu I Kompanii Kadrowej |
 Mało kto chyba już teraz wie o tym, że cztery dni przed wymarszem z Oleandrów
I Kompanii Kadrowej rozpoczęła działania wojenne… polska kawaleria!!!
Dnia 2 sierpnia 1914 roku z krakowskich Oleandrów na dwóch furmankach z ukrytą bronią wyruszył do tzw. kongresówki (zabór rosyjski, w latach 1816 – 1831 Królestwo Kongresowe) oddział złożony z siedmiu śmiałków, na czele których stanął Władysław Belina – Prażmowski. Poza nim byli to: Zygmunt Bończa – Karwacki, Janusz Głuchowski, Stefan Hanka – Kulesza, Ludwik Kmicic – Skrzyński, Zdzisław Antoni Jabłoński, Stanisław Grzmot – Skotnicki. Przez cztery dni prowadzili działania rozpoznawcze w rejonie Jędrzejowa, Słomnik i Prandocina. Efektem tych działań było przerwanie przez władze rosyjskie mobilizacji w Jędrzejowie.
5 sierpnia patrol powrócił do Krakowa już z pięcioma końmi i rzędami. Był to zalążek, pierwszy mały pododdział przyszłej polskiej kawalerii. Wyruszyli 6 sierpnia razem z I Kompanią Kadrową prowadząc rozpoznanie.
Stanisław Wyspiański w utworze „Legion” przepowiedział dużo wcześniej...
„Powstaną, kiedyś powstaną
i będą nad nami drżeć.
Kiedyś godzinę wołaną,
będziemy, będziemy mieć...”
Historia wyznaczyła ową „wołaną” godzinę na dzień Przemienienia Pańskiego, 6 sierpnia 1914 roku. Wtedy to wcześnie rano z krakowskich Oleandrów wyruszyła przednia straż powstańczego wojska – I Kompania Kadrowa. Przed wymarszem do strzelców przemówił komendant. Wygłosił wtedy krótkie, przemówienie, które jednak na trwałe wpisało się w historię Polski, a które to przemówienie w okresie międzywojennym musiało znać na pamięć każde polskie dziecko:
„Odtąd nie ma ani strzelców, ani drużyniaków. Wszyscy co tu jesteście zebrani jesteście żołnierzami polskimi. Jedynym waszym znakiem jest odtąd Orzeł Biały. Żołnierze spotkał was ten zaszczyt niezmierny, że pierwsi pójdziecie do Królestwa i przestąpicie granice zaboru rosyjskiego jako czołowa kolumna wojska polskiego idącego walczyć o oswobodzenie Ojczyzny. Wszyscy jesteście równi wobec ofiar jakie ponieść macie. Wszyscy jesteście żołnierzami. Nie naznaczam szarż, każę tylko doświadczeńczym wśród was pełnić funkcję dowódców, szarże uzyskacie w bitwach. Każdy z was może zostać oficerem, jak również każdy oficer może zejść znów do szeregowców, czego oby nie było. Patrzę na was jako na kadry, z których rozwinąć się ma przyszła armia polska i pozdrawiam was jako I Kadrową Kompanię.”
W pierwszych latach II Rzeczpospolitej właśnie dzień 6 sierpnia obchodzony był jako Święto Żołnierza. W 1914 roku pierwszym użytym bojowo pododdziałem odrodzonego Wojska Polskiego był właśnie konny patrol, który odtąd przeszedł do historii jako „Siódemka Beliny”, stanowiący dla kawalerzystów II Rzeczpospolitej żywą legendę. Znajomość nazwisk członków patrolu Beliny była obowiązkiem i honorem każdego podchorążego Szkół Podchorążych Kawalerii i kadry zawodowej.
70 lat po wymarszu z Krakowa „Siódemki Beliny”, w 1984 roku po zawieszeniu stanu wojennego, w Krakowie powstała 8 Konna Drużyna Harcerska im. 8 Pułku Ułanów księcia Józefa Poniatowskiego. Jej głównymi organizatorami byli druhowie Mikołaj Rey i Jakub Osterwa – Czekaj. Mimo szykan i trudności ze strony władz komunistycznych harcerze – ułani z 8 KDH manifestowali swój udział w wielu uroczystościach rocznicowych, najczęściej bez zgody ówczesnych władz. Powstanie tej drużyny można uznać za początek Kawalerii III Rzeczpospolitej. Po sprowadzeniu do Polski prochów mjr Jana Piwnika „Ponurego” w 1990 roku, właśnie harcerze z Krakowa wystawili konną asystę podczas uroczystości pogrzebowych w Wąchocku. Niedługo potem w Poznaniu powstała grupa kontynuująca tradycje 15 Pułku Ułanów Wielkopolskich. A potem rozpoczął się prawdziwy wybuch – kawaleria zaczęła odradzać się na nowo. W wielu miastach i małych miasteczkach, w małych osadach powstawały i powstają nadal kolejne grupy, sekcje, plutony, szwadrony nawiązujące nazwą do przedwojennych pułków kawalerii. Jest tych grup obecnie ok. 30. Zróżnicowane mocno pod względem zorganizowania, doposażenia, ale mające jeden wspólny mianownik – umiłowanie koni, tradycji kawalerii i polskich symboli narodowych. Obecnie nie walczymy o niepodległość, ale o to, by te symbole, tę chęć obrony Ojczyzny zaszczepić młodzieży. Niewielu pozostało już prawdziwych ułanów z września 1939 roku. Teraz starają się przekazać jak najwięcej ze swej spuścizny współczesnym kawalerzystom. Żywą legendą jest generał brygady w stanie spoczynku Michał Gutowski, ostatni żyjący reprezentant Polski na Igrzyska Olimpijskie w Berlinie w 1936 roku, dowódca szwadronu 17 PU Wielkopolskich w kampanii 1939 roku, dowódca pułku w Dywizji Pancernej gen. Maczka, członek Kapituły Orderu Virtuti Militari. Mimo 95 lat nadal jeździ konno i szkoli ułanów ze Szwadronu Jazdy WP. W maju ub.r. otrzymał Order Legii Honorowej z rąk prezydenta Francji.
Jesteśmy świadkami prawdziwej dziejowej kawaleryjskiej sztafety pokoleń. Za kilka, może kilkanaście lat wszyscy przedwojenni ułani zasilą szeregi „błękitnych szwadronów”. Ale tradycje polskiej kawalerii nie zaginą. W czasach, kiedy poniewiera się i lży największe autorytety i świętości dla osiągnięcia doraźnych celów politycznych, środowiska kawaleryjskie kultywujące bez mała 1000 letnie tradycje polskiej jazdy są enklawą, gdzie te wartości przetrwają i nie popadną w zapomnienie.
Pamiętajmy więc wszyscy o 6 sierpnia 1914 roku, a my współcześni kawalerzyści pamiętajmy przede wszystkim o 2 sierpnia 1914 roku.
Pamiętajmy też o tym, kiedy 5 sierpnia br. staniemy w szyku konnym na krakowskich Błoniach. Patrzeć na nas będzie już ponad 90 lat historii odrodzonej polskiej kawalerii. Zróbmy więc wszystko, aby okazać się godnymi miana „ułanów księcia Józefa”.
ułan Jarosław Banasik
nauczyciel Gimnazjum nr 1 w Pacanowie |
| [«] powrót |
|
|
|
|
|
|
|
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
|
Aktualności
Forum
Rozkazy
Kalendarz wydarzeń
