  |
uani, konie, Ksiz Jzef Poniatowski - |    |
 |
 |
 |
 |
 |
||
"Z trupw ludzi i koni tworz si wysokie way, przez ktre skacz nastpni jedcy... Ju tylko paru z nich jedzie... Wreszcie daleko pod lasem pada ostatni uan i ganie ostatni bysk kawaleryjskiej szabli Zostao tylko krwawe pole usiane trupami...". To fragment opisu nieznanej z nazwy bitwy kampanii wrzeniowej, gdzie podobno nasi uani dzielnie szarowali na niemieckie czogi. Bzdura. Wystarczy wspomnie, e nigdy w czasie caej Kampanii Wrzeniowej kawaleria nie szarowaa na czogi. B. Krlikowski w swojej ksice pt. "Uaska jesie", najpeniej prezentujcej histori kawalerii polskiej w II RP, pisze: "Slogan podchwycono po wojnie, rozdmuchano, by "sanacyjne" wojsko wykpi, zohydzi w oczach spoeczestwa. I cho nie byo ni jednej takiej szary (nawet kapral nie daby do niej rozkazu), slogan war si w spoeczn wiadomo". Byo kilka wypadkw, kiedy natknito si na wozy pancerne lub czogi, zawsze jednak odskakiwano lub wycofywano si. Pewnym symbolem staa si bitwa pod Krojantami, ktrej faszywy obraz utrwali A. Wajda w "Lotnej". W filmie mamy scen, w ktrej polska kawaleria prbuje mierzy si z dywizj pancern. Szczeglnie aosny jest obraz, przedstawiajcy bezradnego uana plasujcego szabl luf niemieckiego czogu. Niestety w wiadomoci "mas" utrwali si taki obraz kampanii wrzeniowej. A co tak naprawd zdarzyo si w okolicy Chojnic 1 wrzenia 1939 roku? O wicie na polskie linie obrony uderzya niemiecka 20. Dywizja Pancerna. Natarcie byo skierowane na Chojnice. Na poudnie od miasta znajdoway si stanowiska 18. Puku Uanw Pomorskich. Kawaleria, posiadajca niewielki potencja bojowy w walce "okopowej" i szyku pieszym, do popoudnia wykonaa trzy odskoki. Nie tylko ona zreszt. Po poudniu do pk K. Mastalerza, dowdcy puku, dotar rozkaz od dowdcy Grupy Operacyjnej "Czersk", gen. St. Grzmota-Skotnickiego. Nakazywa on, by puk "za wszelk cen powstrzyma ruch Niemcw, czym prdzej przechodzc do akcji zaczepnej". P k Mastalerz - uznajc za niemoliwe czoowe kontruderzenie - rozkaza, by dwa szwadrony, wzmocnione dwoma plutonami, obeszy skrzydo nieprzyjaciela. Plan ten wyda si na tyle nieprawdopodobny, e mody oficer, ktry przywiz rozkaz, zaprotestowa. Pk Mastalerz mia mu pono odpowiedzie: "Za mody pan, modziecze, eby mnie uczy, jak si wykonuje niewykonalne rozkazy". Na czele wspomnianych dwch szwadronw wyruszy mjr St. Malecki. O tym, co dziao si pniej, pisali ju uczestnicy tych wydarze: "Z lizjery lasu w odlegoci okoo 300 - 400 metrw ukaza si oczom oddzia piechoty nieprzyjaciela w sile okoo baonu w lunym ugrupowaniu. Wydaje si, e oddzia ten nie mia adnego ubezpieczenia ani te obserwacji skrzyde i tyw." Dano rozkaz do szary na odpoczywajc piechot niemieck. Dalej: ... "Niemcy prawie oporu nie stawiali. Cilimy ich szablami. Usalimy polan ciaami Niemcw. Wszystko to dziao si w cigu kilkunastu minut. [...] Wtedy wanie, na lewo od szwadronu wieciaka, zobaczylimy pdzcy poczet dowdcy puku. [...] Nagle z pokadu transporterw stojcych z boku, midzy drzewami, rozleg si terkot cekaemu i seria pociskw skosia poczet dowdcy puku". Wycofano si. Straty polskich uanw to ok. 25 osb, czyli 10% szarujcych. Czogw tam nie byo, 20. Dywizja Pancerna nawet nimi nie dysponowaa. Niestety wrd zabitych byli wszyscy dowdcy atakujcego oddziau, co wrd podkomendnych wywoao poczucie olbrzymiej klski. Jeden z nich, ktry zagin w trakcie potyczki, odnalaz si dopiero w Rumunii. Opowiada potem o szalonej szary na czogi, z ktrej tylko on jeden ocala. Ta wstrzsajca wersja nie moga by w aden sposb sprawdzona, ale utkwia w wiadomoci internowanych onierzy. Szara udaa si. Odniosa, poza rozbiciem baonu, take pewien efekt psychologiczny, o ktrym wspomina H. Guderian: "Zastaem ludzi z mego sztabu w hemach bojowych, w trakcie ustawiania dziaka przeciwpancernego na stanowisku bojowym. Na moje pytanie, co ich do tego skonio, otrzymaem odpowied, e kadej chwili pojawi si moe polska kawaleria, ktra rozpocza natarcie". Potem krwawych bitew i uaskich szar tylko przybywao. Dbaa o to komunistyczna propaganda, wspierana przez owiecone krgi inteligencji. Wrd nich mamy Wajd, ktry nie liczc si z historyczna prawd, dooy sobie groteskow scen, bo akurat pasowaa mu do wizji scenariusza. Podobnie w mit wrzenia brn J. Waldorf z upodobaniem opisujcy ostatni szar 11. Puku Uanw, ktry rzekomo zaatakowa jednostki pancerne Wehrmahtu. (Zob. Stolica, "Malowane dzieci na Krakowskim Przedmieciu", 1960 nr 37). J. Waldorf nie suy w tyme puku i tylko powiela jaka niesprawdzon plotk, bowiem 11. Puk ju w pierwszych dniach wrzenia zosta rozproszony. Zreszt jak wiele innych polskich jednostek zaskoczonych tempem ofensywy niemieckiej. * Czy wrzesie 1939 r. oznacza koniec polskiej kawalerii? Z wojskowego punktu widzenia tak. Zostaa bogata tradycja, ktra trwa bdzie dopki ostatni uan nie odejdzie na wieczn wart. "Jak dugo przy sztandarze puku staje ostatni onierz, ktry na ten sztandar skada przysig, tak dugo yje puk, nawet jeli formalnie przeszed do historii". Wypada wierzy, e znajd si godni spadkobiercy tej bogatej tradycji.
|
Aktualności
Forum
Rozkazy
Kalendarz wydarzeń |
|||
|
Tablice Reklamowe, Sklep Internetowy,
Tanie rozmowy telefoniczne,
Agencja Fine,
Staropolska,
Projekty Domów Drewnianych,
Projekty Domów Drewnianych,
Noclegi Gorce,
Abikon,
antyramka,
antyramki,
display,
ekspozery,
ekspozycja,
ekspozytor,
ekspozytory,
gablota,
gablota informacyjna,
gablota ogłoszeniowa,
gabloty,
gabloty informacyjne,
gabloty ogłoszeniowe,
indoor,
outdoor,
owz,
plexi,
P.O.S.,
potykacz,
potykacze,
ramka,
Ramki Aluminiowe,
Stojaki na foldery,
Ramki Plastikowe,
Stojaki z plexi,
Ramki Reklamowe,
Stojaki Plakatowe,
Potykacze,
stojaki, tablice, ramki, akcesoria reklamowe,
Stojaki i tablice przymykowe,
Tablice przymykowe OWZ,
Stojaki Typu A Potykacze,
¦ciana prezentacyjna,
Stojaki plakatowe,
Stojaki plakatowe niskie,
Stojaczki plakatowe,
Stojaki plakatowe Wysokie,
Stojaki na plakat i foldery Niskie,
Stojaki na plakat i foldery Wysokie,
Ramki reklamowe,
Ramki sprężynkowe,
Ramki aluminiowe,
Ramki plastikowe,
Stojaki i wieszaki na foldery,
Wieszaki na foldery,
Stojaki na foldery Niskie,
Stojaki na foldery Wysokie,
Wyroby z PCV i plexi,
Stojaki i tabliczki z plexi,
Kieszenie plakatowe z PCV bezbarwnego,
Akcesoria reklamowe,
Informacja przydrzwiowa,